BAKKA! Een spoedcursus assertiviteit in Debre Berhan

Speciaal de eerste weken trekt een blanke best wat bekijks in Debre Berhan. Ik was al wel in de stad geweest, maar altijd onder geleide, van een Ethiopier of met de familie die hier woont. Na mijn eerste weekend in mijn condo wilde ik er zelf eens op uit. Ik had nog een aantal dingen nodig en ik wilde eens kijken hoe ik het er in m’n eentje vanaf bracht. Naar het centrum was het zeker een uur lopen en die tocht trok al wat bekijks. Ethiopiers zijn ook niet zo goed in multitasken, dus als ze iets nieuws zien, wordt alles gedropt en staren ze ongegeneerd. Dan valt de mond open en showen ze met hun beste Engels: ‘Hello’, ‘delicious’ en ‘where you go?’ Daarnaast schreeuwen de kleintjes vaak om ‘money, money’ en willen de jongeren graag weten hoe het met je gaat. ‘China’ is het land waar we vandaan komen, blijkbaar. Ik heb ze weleens uitgelegd dat ik geen spleetogen heb en gevraagd of zij misschien uit Kenia komen, wat voor hen een goede vergelijking is. Onderweg kwam ik langs de eiershop van Debre Holland en daar was een gast die met Arnold nog in onderhandeling is over mijn prijs. Momenteel ligt de vraagprijs op tien miljoen birr, maar dat is hem net iets te hoog. Het draait allemaal om vraag en aanbod. Van ver zie ik een Ethiopier aankomen die driftig op z’n vingers aan het tellen is, en ik verplaats me wat naar links, daar ik twijfels krijg over zijn mentale gezondheid. Het blijkt dat hij gewoon het Engelse alphabet voor me aan het reciteren is.

Het wordt al snel vrij warm op straat, maar mijn jas, met m’n waardevolle spullen blijft aan. Armoede slaat steeds meer toe hier in Debre Berhan en dat vraagt om voorzichtigheid. Het maakt niet uit hoe ‘broke’ je bent in Nederland, hier word je altijd gezien als rijke blanke, die best wat kan missen. Als je in de shops komt, kun je er ook zeker van zijn dat je teveel betaalt. Ik was op zoek naar wat huisraad en liep voor één product gerust drie winkels in. Ieder van die shops blijkt een eigen prijs voor exact hetzelfde product te rekenen. Winkels zijn hier gesorteerd op categorie: huisraad, stoffen, vloerbekleding, electrische producten etc. Van elke categorie heb je zo een straat vol, dus je kan gemakkelijk kieskeurig zijn.

Als ik na een paar shops wat rondloop, begint het gemieter. Een gast loopt achter me aan. ‘I need something from you.’ Nee hoor, je hebt helemaal niets van me nodig. ‘Bakka!’ Het is een fantastisch woord, zodra je het kent, kom je hier overal. Iets later word ik weer gevolgd, nu door een jongen die me geholpen heeft beltegoed te kopen. Ook bakka, en hij verdwijnt. Nog geen uur later loop ik door een straat en grijpt een man m’n arm. Snel trek ik hem terug en vertel hem dat ik er niet van gediend bent. Voor hen blijkt dat een heel vreemd begrip, zo verbaast staan ze steeds te kijken als ik nee zeg. De bajaj driver op de terugweg, die me eerst het driedubbele voor de rit wilde laten betalen, snapt er ook niets van. ‘Why not?’ Waarom geef je je telefoonnummer niet aan een wildvreemde? Raadsels. Ik had nog weleens wat moeite met assertiviteit, maar hier leer je snel. Wanneer je dat niet doet, ben je de kortste keren platzak.

Het dagje shoppen was over, en ik was een ervaring rijker. Het woord ‘bakka’ is er goed ingebakken, dat vergeet ik niet snel. Toch zijn het gave mensen, wat ongegeneerd, maar dat is juist wel hun charme.